Lãnh đạo một công ty bất động sản có trụ sở tại quận Bình Thạnh tiết lộ, suốt 10 tháng qua, 2 dự án công ty dự định hoàn tất thủ tục pháp lý để ký hợp đồng mua bán với khách hàng đều bị chậm tiến độ. Do đó, công ty buộc phải xin lỗi khách hàng, lùi thời gian ra hợp đồng đến giữa năm 2020. Điều này dẫn đến doanh nghiệp cũng không thể thu thêm tiền của khách mua nhà, dòng tiền cho năm 2019 bị nghẽn cục bộ.

“Chúng tôi phải đổi kế hoạch kinh doanh năm 2019 từ mức lãi hàng chục tỷ sang mức khiêm tốn hơn, giảm khoảng 65% lợi nhuận, và dòng tiền thu về chủ yếu do bán tài sản khác”, ông tiết lộ.

Đối mặt với nhiều khó khăn hơn, chủ tịch một công ty bất động sản đã niêm yết trên sàn chứng khoán TP HCM, có trụ sở đặt tại quận 3, chia sẻ suốt 10 tháng đầu năm 2019 doanh nghiệp chưa có dự án nào đưa ra thị trường và thiếu hụt tiền mặt. Tất cả thủ tục pháp lý đang triển khai đều đình trệ dù dòng vốn đổ vào đây bị đóng băng.

Doanh nghiệp duy trì dòng tiền để điều hành bộ máy nhờ vay tài sản của cá nhân lãnh đạo, thậm chí bán bớt cổ phần ở các công ty thành viên. “Khó khăn có thể kéo dài nên trong thời gian tới chúng tôi sẽ còn tiếp tục bán cổ phần ở một số công ty thành viên”, người đứng đầu doanh nghiệp này nói.

Ngay cả khi rời địa bàn chủ lực là TP HCM để tìm thị trường mới thông thoáng hơn, doanh nghiệp địa ốc cũng không dễ tiếp cận kịch bản màu hồng. Một công ty bất động sản có trụ sở tại quận 1, mua quỹ đất tại Nha Trang năm 2018, vay ngân hàng để phát triển dự án và bắt tay vào giai đoạn hoàn thiện hồ sơ pháp lý, mỗi tháng trả lãi hơn chục tỷ đồng. Khi rót tiền đầu tư quỹ đất doanh nghiệp kỳ vọng có thể sớm phát triển dự án để mở bán ra thị trường nhưng thực tế thủ tục pháp lý kéo dài. Gần 2 năm qua, tổng số tiền trả lãi đã vươn đến con số hàng trăm tỷ, song doanh nghiệp vẫn chưa thể bán được hàng.

Trong bối cảnh các nhà phát triển bất động sản (chủ đầu tư) gặp khó khăn, tình thế cũng không khá hơn là bao đối với các công ty môi giới. Những đơn vị chỉ thuần túy phân phối nhà đất cũng đang phải chật vật tồn tại vì không có nhiều hàng để bán giữa lúc tâm lý khách hàng rơi vào giai đoạn hoài nghi sau nhiều vụ lừa đảo bán đất bị cơ quan điều tra công bố.

Tổng giám đốc một công ty môi giới bất động sản có quy mô 300 nhân viên cho hay, số lượng dự án và sản phẩm doanh nghiệp nhận phân phối trong 10 tháng đầu năm 2019 đang sụt giảm 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện doanh nghiệp chỉ bán bất động sản ven biển và rổ hàng tại TP HCM chỉ bằng 10% so với giai đoạn 2017-2018.

Ông Nguyễn Lộc Hạnh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Bất động sản Ngọc Châu Á cho rằng giai đoạn giảm tốc của thị trường là một phép thử cam go đối với cả chủ đầu tư, các sàn phân phối và ảnh hưởng đến từng môi giới, nhân sự làm trong lĩnh vực này.

Theo ông Hạnh, nhìn chung, doanh thu, lợi nhuận của ngành địa ốc có thể giảm ở mức trung bình 50% (có những trường hợp giảm sốc 65-70%) và điều này buộc các doanh nghiệp phải thay đổi kế hoạch tiếp cận thị trường.

Thị trường bước vào giai đoạn xuất hiện những nốt trầm sau 3 năm thăng hoa và kịch bản trầm lắng có thể mạnh dần trong thời gian tới. Chi phí lãi vay, tài chính bế tắc, pháp lý kéo dài, bộ máy công ty cồng kềnh mà không có doanh thu là tử huyệt của các doanh nghiệp địa ốc.

Ông Hạnh cho rằng thực trạng giảm tốc của thị trường sẽ kéo theo việc sàng lọc những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Kịch bản phá sản hoặc tạm dừng kinh doanh có thể xảy ra nếu việc kinh doanh kém hiệu quả kéo dài thêm.

Trong các kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho thị trường địa ốc gần đây, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đánh giá trong hai năm gần đây (2018-2019), thị trường bất động sản (đặc biệt là phân khúc nhà ở) trên địa bàn bị sụt giảm nguồn cung kỷ lục. Có nhiều dự án nhà ở bị “đứng hình” do không thực hiện được các thủ tục đầu tư xây dựng, hoặc bị dừng triển khai.

Nguyên nhân là do vướng mắc, xung đột của một số quy phạm pháp luật và do cả công tác thực thi pháp luật. Nếu không có biện pháp xử lý hiệu quả, tình trạng sụt giảm quy mô thị trường sẽ còn tiếp tục.

HoREA dự báo, hệ quả trực tiếp của đà sụt giảm này là một số doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn, thậm chí nguy cơ phá sản. Ngoài ra, một hệ lụy nữa là người mua nhà cuối cùng sẽ chịu thiệt nhiều nhất khi giá bất động sản ngày càng đắt đỏ và tăng vọt, trở nên khó tiếp cận hơn.