Theo NHNN, qua công tác quản lý nhà nước về hoạt động NH trong các tháng đầu năm 2019 cho thấy hoạt động đầu tư trái phiếu DN ở các NH thương mại trong nước còn tiềm ẩn rủi ro. Bởi một số NH thương mại có số dư đầu tư trái phiếu DN chiếm tỉ trọng lớn trong tổng tài sản và tiếp tục tăng nhanh. Số dư đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực xây dựng, BĐS lớn khi thị trường này chưa hồi phục vững chắc, hoạt động sản xuất – kinh doanh của các DN còn nhiều khó khăn.

Vài NH đầu tư trái phiếu với mục đích khác ở mức cao và biến động lớn, khó kiểm soát hoặc tiếp tục đầu tư trái phiếu với mục đích cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành trong năm nay.

Do đó, NHNN yêu cầu NH thương mại phải kiểm soát nhằm hạn chế rủi ro. Trong văn bản, Thống đốc NHNN yêu cầu rà soát lại quy định nội bộ, bảo đảm ban hành đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là quy định nội bộ liên quan đến hoạt động mua trái phiếu DN về quản lý rủi ro, xác định các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, chính sách tín dụng đầu tư vào các lĩnh vực này…

NH thương mại không được mua trái phiếu DN trong đó có mục đích cơ cấu lại các khoản nợ của DN phát hành. Kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư trái phiếu có mục đích đầu tư vào những chương trình, dự án thuộc lĩnh vực kinh doanh BĐS hoặc tăng quy mô vốn của tổ chức phát hành hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh BĐS nhằm hạn chế rủi ro.

Chủ tịch HĐQT, HĐTV hoặc tổng giám đốc của các NH thương mại cần chỉ đạo tăng cường kiểm tra, giám sát sau cho vay, trong đó đặc biệt là giám sát việc sử dụng vốn đúng mục đích khi phát hành trái phiếu của DN.

Thường xuyên theo dõi, đánh giá để xác định sớm các dấu hiệu bất thường về khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ của DN; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật. Tăng cường kiểm soát hoạt động đầu tư trái phiếu DN, tích cực triển khai biện pháp kiểm soát nợ nhằm hạn chế nợ xấu phát sinh, nâng cao năng lực đánh giá, thẩm định và hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng…

Theo văn bản này, NH thương mại tập trung rà soát việc đầu tư trái phiếu đối với các DN có số dư lớn, nhất là DN có quan hệ tín dụng với nhiều tổ chức tín dụng hoặc DN khác, bảo đảm tuân thủ đúng quy định về các giới hạn, tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động NH. Đặc biệt là quy định về giới hạn cấp tín dụng đối với một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan. NHNN sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động đầu tư trái phiếu DN.

Từ đầu năm đến nay, xu hướng NH thương mại đổ vốn vào trái phiếu DN nở rộ, nhất là khi một số DN trong lĩnh vực địa ốc, bất động sản huy động vốn với lãi suất rất cao, thậm chí cạnh tranh với lãi suất tiền gửi ở NH thương mại. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh NHNN đang thực hiện lộ trình hạn chế dần tín dụng vào thị trường BĐS, giảm dần tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.

Theo Bộ Tài chính, trong 7 tháng của năm 2019, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các công ty đại chúng là 31.000 tỷ đồng, tương đương 63,8% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp của năm 2018, trong đó, doanh nghiệp ngành tài chính – ngân hàng chiếm 42%, doanh nghiệp bất động sản chiếm 22%.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), việc doanh nghiệp đẩy mạnh việc phát hành trái phiếu một phần đến từ lộ trình hạn chế tín dụng vào bất động sản mà Chính phủ đưa ra, đó là giảm tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, tăng hệ số rủi ro đối với các khoản vay tiêu dùng trị giá trên 3 tỷ đồng.

Cũng theo ông Lê Hoàng Châu, trái phiếu doanh nghiệp vốn là cuộc chơi của các tổ chức chuyên nghiệp, nhưng trong nửa đầu năm lại có hơn 7% nhà đầu tư cá nhân rót tiền tham gia.

Qua đó, ông Châu khuyến nghị các doanh nghiệp BĐS cần quan tâm phương thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp, bởi trái phiếu doanh nghiệp đang ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư, nhất là đối với các doanh nghiệp phát hành trái phiếu có uy tín thương hiệu và có phương án sản xuất, kinh doanh khả thi.

Trước đó, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo số 249/TB-VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Vương Đình Huệ liên quan đến việc phát hành trái phiếu DN.

Trong đó, Phó thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước đánh giá lại việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo Nghị định số 163/2018/NĐ-CP về phát hành trái phiếu DN, đề xuất các giải pháp để tăng cường quản lý nhà nước trong phạm vi điều chỉnh của nghị định này, báo cáo Thủ tướng xem xét.

Tại cuộc họp với Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp về quá trình sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DN nhà nước và phát triển doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2019, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã lưu ý rằng gần đây, có hiện tượng một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ, nhất là DN khối BĐS phát hành với lãi suất cao, lên đến 14%.

Do vậy, Chính phủ yêu cầu các cơ quan quản lý cần rà soát, kiểm tra có dấu hiệu bất thường hay không, việc phát hành với lãi suất cao như vậy có tác động tiêu cực đến thị trường lãi suất, áp lực cho hệ thống ngân hàng hay không.

Theo Nhịp sống kinh tế