Biến tướng nhà ở xã hội, kẽ hở từ đâu?

Không ít trường hợp người mua được nhà ở xã hội (NƠXH) tìm cách bán hưởng lợi, hoặc cho thuê lại sai quy định. Trong khi đó, giá NƠXH ngày một cao khiến dư luận nghi ngờ chính sách nhà ở dành cho người thu nhập thấp đang biến tướng.

Dấu hiệu trục lợi

Để được mua NƠXH, người mua phải xét hồ sơ rất gian nan may ra đủ điều kiện mua. Thế nhưng, thời gian vừa qua rất nhiều đối tượng được mua NƠXH đã “vô tư” bán lại.

Mới đây, Cty CP Đầu tư và Thương mại Thủ Đô – chủ đầu tư dự án NƠXH Ecohome 3 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) báo cáo Sở Xây dựng Hà Nội những trường hợp vi phạm khi mua nhà của dự án này. Theo quy định của pháp luật, mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ nhà ở xã hội một lần. Tuy nhiên, có một số trường hợp được xét duyệt mua nhà ở xã hội Ecohome 1 và Ecohome 2 nhưng vẫn nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội Ecohome 3.

Qua kiểm tra bước đầu, chủ đầu tư phát hiện 4 trường hợp vi phạm các quy định về mua nhà ở xã hội. Cụ thể: Trần Thị L (mã hồ sơ D1-M1751); Ngô Thị Ngọc Ch (D1-M0243); Đinh Thị Thu Th (D1-M0290); Vũ Trung H (D1-M1158). Đối với các trường hợp nêu trên, chủ đầu tư đình chỉ quyền mua căn hộ, đồng thời báo cáo Sở Xây dựng Hà Nội xử lý theo quy định. Hiện, chủ đầu tư tiếp tục rà soát và báo cáo xử lý đối với các trường hợp vi phạm quy định về NƠXH.

Hay như dự án NƠXH Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội) dự kiến bàn giao vào cuối năm 2019, nhưng đến thời điểm này các sàn bất động sản vẫn đua nhau rao bán với giá chênh từ 100- 200 triệu đồng/căn hộ. Theo giới thiệu nhân viên môi giới một sàn bất động sản, việc mua bán này là thỏa thuận giữa người có nhu cầu với chủ nhà diện được  mua nhà ở xã hội đã ký được hợp đồng. Thỏa thuận 2 bên cũng chỉ  bằng giấy viết tay và sau 5 năm mới đủ điều kiện sang tên chính thức theo quy định của nhà nước. Ngoài số tiền khách mua phải trả giá gốc cho chủ nhà, người có nhu cầu mua phải chịu thêm khoản chênh tùy vào từng căn hộ và số tầng. Căn ban công Đông nam tầng đẹp có giá chênh cao hơn hẳn những căn hộ có ban công hướng khác.

Tại dự án NƠXH Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) đưa vào sử dụng 4 năm nay đã xẩy ra tình trạng người dân tìm cách rao bán căn hộ của mình. Chị H.M, chủ một căn hộ tại đây cho hay: “Hiện nhà tôi đã có sổ đỏ và chỉ còn 1 năm nữa là được phép chuyển nhượng chính thức. Giá gốc căn hộ gần 14 triệu đồng/m² nhưng hiện thị trường lên 22 triệu đồng/m², thấy lãi thì tôi bán. Do chưa được phép chuyển nhượng nên chỉ thỏa thuận miệng và khách có thể cầm ngay sổ đỏ, đợi hơn 1 năm nữa sẽ chính thức sang tên”.

Ngoài bán trái quy định, các đối tượng còn “vô tư” cho thuê lại căn hộ. Tại dự án NƠXH Phạm Văn Đồng (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), giá  cho thuê tại đây thường từ 5-7 triệu đồng/căn hộ. “Nhiều người còn cho thuê lại làm văn phòng vì khu này gần mặt đường và trung tâm”, một người sống trong tòa nhà cho biết.

Còn người dân tại khu NƠXH Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) cũng thắc mắc dù là khu nhà ở dành cho đối tượng thu nhập thấp nhưng tầng hầm tòa nhà quá tải vì nhiều ô tô, thậm chí có cả những ô tô hạng sang.

Kẽ hở từ đâu?

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, việc xét duyệt hồ sơ ban đầu là của chủ đầu tư. Chủ đầu tư có trách nhiệm phát hiện và loại những hồ sơ vi phạm như: xác nhận hồ sơ sai, đã từng mua dự án NƠXH… Khi hồ sơ người mua nhà nộp lên Sở Xây dựng Hà Nội, một lần nữa sở này có trách nhiệm rà soát lại, dùng phần mềm tra cứu hồ sơ sẽ phát hiện ngay những trường hợp đã mua nhà ở xã hội trước đó. “Qua rà soát các hồ sơ mua nhà từ trước đến nay vẫn có trường hợp đã mua nhà một lần nhưng chủ đầu tư không phát hiện ra”, ông Dũng nói.

Theo ông Dũng, hiện nguồn cung NƠXH ít nên mới xảy ra hiện tượng mua bán chênh tại một số dự án. Người dân cố tình nộp hồ sơ nhiều lần tại dự án NƠXH để trục lợi.

Theo luật sư Bùi Sinh Quyền, Trưởng văn phòng Luật sư Phúc Thọ, tiêu chí để lựa chọn người mua NƠXH rất gắt gao, trải qua nhiều bước thẩm định, chấm điểm hồ sơ người đăng ký mua nhà. Mặt khác quy định cũng cấm người mua NƠXH bán lại trước 5 năm. Tuy nhiên việc quy định cấm mua bán nhưng lại không có biện pháp xử lý. “Việc hậu kiểm sau khi khách hàng được duyệt hồ sơ mua nhà vẫn còn lỏng lẻo, dẫn đến nhiều người bán sang tay suất mua nhà để kiếm lời, trong khi  người có nhu cầu ở thật lại bị loại, tạo ra sự bất công trong chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội”, luật sư Quyền nói.

Theo ông Quyền, hiện giá NƠXH ngày một cao, có nơi lên đến 17 triệu đồng/m², mức giá này tương đương giá căn hộ thương mại nên cơ hội cho người thu nhập thấp không còn, chỉ có người có thu nhập cao mới mua được giá NƠXH dạng này.

Theo Người lao động